Założenia: Znaleźć jednolite kryterium wyznaczania lasów intensywnie użytkowanych rekreacyjnie.
Propozycja rozwiązania: przyjmujemy, że lasy najintensywniej użytkowane rekreacyjnie to lasy leżące kilometr (15 minut spaceru) od zwartej zabudowy miejskiej. Do analizy GIS użyto danych z programu Copernicus, który pozwala wyodrębnić grunty z zabudową o różnej gęstości.
Program Copernicus jest koordynowany i zarządzany przez Komisję Europejską, realizowany we współpracy z państwami członkowskimi, Europejską Agencją Kosmiczną (ESA), Europejską Organizacją Eksploatacji Satelitów Meteorologicznych (EUMETSAT), Europejskim Centrum Prognoz Średnioterminowych (ECMWF), agencjami UE i instytutem badawczym Mercator.
Zaleta rozwiązania: jednolite kryterium pozwala na łatwe wyodrębnienie lasów intensywnie użytkowanych rekreacyjnych dla całego kraju. Ułatwi to analizę kosztów zmiany użytkowania tych obszarów. Tak wyodrębnione obszary mogą być punktem wyjścia do dalszych dyskusji. Ta koncepcja została przedstawiona na Komisji Założeń Planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Gdańsk.
.Dotychczasowe wytyczne zakładają w lasach intensywnie użytkowanych rekreacyjnie stosowanie rębni złożonych, bez zmiany sposobu wyliczania etatu cięć. Moim zdaniem to niewystarczające rozwiązanie. Dotychczasowe wysokości etatów pozyskania drewna skutkują zniszczonymi szlakami, drogami oraz niezadowoleniem społecznym.
Drzewostan można uznać za dojrzały do wyrębu kierując się realizacją przez niego funkcji wypoczynku i rekreacji, jako głównym kryterium, a nie funkcją maksymalizacji produkcji drewna, co sygnalizuje A. Klocek, J Pietkun (2015, str. 974 ). Obecne wieki rębności są podwyższane decyzją dyrektora generalnego LP w wyjątkowych sytuacjach, np. dla cennych drzewostanów nasiennych.
Rozwiązanie: Podwyższyć wiek rębności dla drzewostanów intensywnie użytkowanych rekreacyjnie, dla gatunków nie wykazujących cech masowego zamierania. W efekcie uzyskamy większą ilość drzew zamierających, dziuplastych. Część drzew będzie naturalnie obumierać, inicjując odnowienie naturalne.
W efekcie uzyskamy lasy o bardziej zróżnicowanych drzewostanach, z większym udziałem pożądanych społecznie starodrzewi. Uzyskamy tym samym lasy cenne krajobrazowo, rekreacyjnie i przyrodniczo. Koncepcja wieku rębności jest intuicyjna i łatwo do przyswojenia dla lokalnej społeczności
Bezpieczeństwo. Starsze drzewostany to większe ryzyko sytuacji wypadkowych polegających na upadku całych drzew i konarów na ludzi.
Rozwiązanie: Opracowanie dla nadleśnictw Głównej Osi Rekreacyjną (GOR) obejmującej najbardziej uczęszczane rekreacyjnie drogi leśne i szlaki turystyczne. Wyłącznie dla niej wykonywać przeglądy bezpieczeństwa obiektów liniowych. Sieć szlaków turystycznych, jedynie częściowo pokrywa się z rozmieszczeniem przestrzennym ruchu rekreacyjnego na terenie nadleśnictwa Gdańsk (Taczanowska i in. 2017, str. 104), patrz rys. 4. Koncepcja GOR jest skutecznie wykorzystywana w Nadleśnictwie Gdańsk.
Bibliografia:
1. Opracowanie mierników i narzędzi pomiaru efektywności wykorzystania obiektów turystycznych Lasów Państwowych, Wiedeń 2017
2. Zarządzenie nr 26/2021 Nadleśniczego Nadleśnictwa Gdańsk z dnia 22.06.2021. w sprawie przeglądów punktowych i liniowych obiektów turystycznych oraz dróg publicznych.
3. Wiek rębności w lesie normalnym oraz lesie celowym, Andrzej Klocek, Jarosław Piekutin, Sylwan 159, 2015
(treść posteru prezentowanego podczas konferencji JAK, GDZIE I DLACZEGO WYZNACZAĆ OBSZARY CENNE PRZYRODNICZO I WAŻNE SPOŁECZNIE?, 16-15 kwietnia, Rogów)
